پرسش :

درباره مقاومت در مقابل جانى یا سارق براى جلوگیرى از تجاوز هتک ناموس یا سرقت بفرمایید: الف - آنجا که احتمال آبروریزى مجنى علیه در کار باشد تکلیف چیست‌؟ ب - آنجا که احتمال قتل یا ضرب و جرح شدید یا متوسط‍‌ مجنى علیه باشد تکلیف چیست‌؟ ج - آنجا که مال زیاد معمولى یا کم مورد تعرض باشد تکلیف چیست‌؟ د - آنجا که مقاومت منجر به قتل جانى یا سارق شود تکلیف چیست‌؟ ه‍‌ - در موارد عدم جواز برخورد با جانى یا سارق تکلیف قاتل مدافع و دم متجاوز چیست‌؟


پاسخ :
مقاومت در مقابل جانى یا سارق براى جلوگیرى از تجاوز به عنوان دفاع، واجب است؛ خصوصاً در مقابل کسى که قصد قتل دارد، و در مقابل تجاوز مالى هم، چنانچه دفاع موجب قتل مهاجم باشد براى حفظ‍‌ جان مهاجم جایز است از اینگونه دفاع صرفنظر شود و چنانچه موجب قتل شخص مورد هجوم باشد دفاع براى گرفتن مال حرام مى‌باشد.

الف - احتمال و یا قطع به آبروریزى مجنى علیه مانع از تکلیف دفاع جانى یا عرض نیست.

ب - در احتمال قتل مجنى علیه از باب دوران امر بین مهم و اهم، براى حفظ‍‌ جان واجب است از جنایات جانى دفاع انجام نشود.

ج - در مورد جنایات مالى اشاره شد.

د - اگر هم جایى مقاومت منجر به قتل جانى شود، دفاع واجب است و در مادون جنایت جانى باید اهم فیما بین رعایت شود.

و در دفاع ناموسى اگر مدافع در خطر مرگ قرار نگیرد تا حد کشته شدن مهاجم باید دفاع شود، زیرا جان و ناموس و مال مراتبى دارند و چنانچه مهاجم در دفاع مشروع کشته شود دیه ندارد زیرا خون خویشتن را هدر داده است.

ه‍‌ - در مواردى که مدافع از دفاعى که منجر به کشتن مهاجم است ممنوع باشد، در صورت قتل عمد و غیرعمد، هر کدام حکم مخصوص به خود را خواهد داشت.

منبع: احکام قضایی بر مبنای قرآنی، محمد صادقی تهرانی، ناشر: شکرانه، قم، 1392 ش.